Τετάρτη 1 Αυγούστου 2012

ΜΑΣΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΕΙΑ ΠΑΝΤΟΥ



Η Μάσκα από αρχαιοτάτων χρόνων επιφέρει κάποια αίσθηση μυστικισμού, άγνωστου πεδίου. Οι άνθρωποι τις χρησιμοποιούσαν σε πολλές εκδηλώσεις της ζωής τους ..Μάσκες εμφανίζονταν σε τελετές μυστικιστικές , στο θέατρο κ.α. Μέσω αυτής ήθελαν να πάρουν μια άλλη ταυτότητα εκτός εκείνης που είχαν. Να αποδώσουν έναν ψεύτικο ρόλο για να φέρουν διδαχή ; πιθανόν. Μάθηση; Ισως. Προβληματισμό ή πολλές φορές και διασκέδαση.
Ετσι η μάσκα μπήκε στην ζωή μας . Η μήπως δεν έφυγε ποτέ;
Με την πάροδο των ετών η μάσκα έγινε αναπόσπαστο κομμάτι διαφόρων κοινωνικών εκδηλώσεων και εορτών. Μάσκα ή προσωπείο , προσ_ωπείο.
Όμως τελικά η μάσκα της εορτής είναι η ψεύτικη εικόνα που ο καθένας επιλέγει να αποδώσει; Ή το καθημερινό προσωπείο είναι εκείνο το οποίο σαν μάσκα κρύβει τα πραγματικά χαρακτηριστικά του ανθρώπου που κρύβεται;
Σκέψεις όπως η κότα έκανε το αυγό ή το αυγό τη κότα.
Είναι η ζωή μας μια μόνιμη μάσκα ή η μάσκα έγινε η ζωή μας ;
Πότε είμαστε αληθινοί; Όταν επιλέγουμε την μάσκα που θα φορέσουμε στο καρναβάλι; Ή μήπως τότε απλά έχουμε την δυνατότητα να επιλέξουμε αυτό που θα θέλαμε να είμαστε στην καθημερινότητα μας αλλά δεν μπορούμε.
Στην ζωή προχωράμε και αλλάζουμε προσωπεία είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα. Το πρωί έχουμε το προσωπείο του επαγγελματία . Αυτό που δεν σου επιτρέπει να λες αυτό που σκέφτεσαι πάντα όπως το σκέφτεσαι .Αυτό που σου επιβάλλει να άγεσαι και φέρεσαι σε κανόνες που δεν είναι πάντα δίκαιοι , που πρέπει να μη βλέπεις εκεί που κοιτάς αλλά να φέρεσαι όπως ο κανόνας ορίζει. Κουραστηκό αλλά σίγουρα αποδοτηκό για την περαιτέρω επιβίωση σου. Αποδοτικό σε ύλη αλλά δοχείο μετάγγισης και αποστράγγισης ψυχής σε ουσία. Μια μασκα που ξεκινάει με τα λαμπερά χρώματα της βραδυνής ξεκούρασης και καταλήγει με τα ωχρά αρρώστιας….Το προσωπείο πέφτει με την απομάκρυνση απ το χώρο για κάποιους και τότε ο χρόνος ελάχιστος για να επιλεγεί το επόμενο…Πιο όμως ;
Χιλιάδες στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου και τα λεπτά περνάνε για να επιλέξεις το κατάλληλο. Πολλές φορές στην βιασύνη δεν συμπίπτει η μάσκα επιλογής με τον χώρο και εκεί οι συγκρούσεις ατελείωτες.
Αλήθεια πότε βγάζουμε την μάσκα;
Πότε είμαστε εμείς ο πραγματικός μας εαυτός και πώς το αναγνωρίζουμε;
Θα έλεγα , ίσως ποτέ. Ισως κάποιες στιγμές εκεί που ο ύπνος γίνεται θάνατος , εκεί που το συνειδητό και το υποσυνείδητο παύουν να λειτουργούν και το ασυνείδητο παίρνει την θέση τους . Εκεί τα φίλτρα προστασίας του εαυτού μας δεν λειτουργούν και η μάσκα πέφτει αναγκάζοντας τα όνειρα να γινονται εφιάλτες αλλά και η εφιάλτες τις καθημερινότητας να γίνονται όνειρα άπιαστα με την ανατολή του ηλίου.
Μάσκα ή προσωπείο
Προσωπείο ή ταυτότητα.

Μπερδεύομαι και εγώ η ίδια . Κάπου μέσα στην αλήθεια και στην φαντασία . Στο ιδεατό και στο στόχο, στον σκοπό και στην αυτογνωσία κάποιοι νομίζουν ότι ζουν με τον χαρακτήρα που έχουν και δείχνουν το πρόσωπο που πραγματικά είναι μόνο που τελικά αποδεικνύεται πως επιλέγουν κάποιο ρόλο…Αληθινό , ιδεατό ίσως να το μάθουμε μόνο με την τελευταία έκφραση που θα έχει το πρόσωπο αντικρίζοντας τον θάνατο.
Αν όμως αναλύσουμε την προέλευση των λέξεων , εννοιών ίσως μας δώσουν μια αρχική απάντηση στο ερώτημα που ταλανίζει κάποιες σκέψεις .
Προσωπείο , κάτι που μπαίνει μπροστά από το πρόσωπο για να κρύψει ή να αποκαλύψει. Όμως με βάση τα αρχαία ελληνικά είναι σύνθετη λέξη και απαρτίζεται από το προς_ ωπείο δλδ την προσθήκη .Σε τι όμως .Προσθήκη σε κάτι ημιτελές , ή προσθήκη της αλλαγής . Χρησιμοποιώντας εκφράσεις που έχουν κατά καιρού λεχθεί μπορούμε να υποθέσουμε ότι εννοεί την προσθήκη που ο άλλος θέλει να επιφέρει στο πρόσωπο του για να αλλάξει . Τι;
Πιθανόν τον πραγματικό εαυτό σε αυτόν που θα ήθελε να είναι και δεν μπορεί .Αρα το προσωπείο κρύβει ή αποκαλύπτει την αλήθεια που ο άλλος θα ζωγραφίσει πάνω σε κάτι ψεύτικο ;
Ο Tony Harrison, απευθυνόμενος στον σκηνογράφο και δημιουργό προσωπείων Διονύση Φωτόπουλο, λέει: Εσύ φτιάχνεις τη μάσκα και εγώ ψάχνω να βρω τη γλώσσα της, τα λόγια που μπορεί να πει μια μάσκα. Το ακίνητο βλέμμα της μάσκας ατενίζει χώρους όλο φωτιά και αίμα, χώρους που η ανθρωπότητα μόλις αντέχει. Η μάσκα κρατά τα μάτια της ανοιχτά ακόμα κι όταν πέφτει η λάμα του τσεκουριού, όταν καίγονται βρέφη, όταν η πόλη γίνεται στάχτη, όταν πέφτουν οι βόμβες, όταν η ανθρωπότητα στέκει στο χείλος της εξαφάνισης. Η μάσκα βλέπει τα πάντα.   (Φωτόπουλος, 2006, 146)
Στο περί μάσκας : μεταμφίεση του προσώπου.
Στο άρθρο του που είχε τίτλο ‘ ‘Μάτια Ερμητικά Κλειστά’’ στο περιοδικό Έψιλον ο Αρίστος Γιαννόπουλος (9.3.2003) αναφέρει  χαρακτηριστικά : «Οι μάσκες σχετίζονται με την απόκρυψη των χαρακτηριστικών και την ελευθερία ή και την ασυδοσία που πηγάζει από την ανωνυμία»,
ΑΡα μπορούμε να καταλήξουμε σε ένα προφανές πρώτο συμπέρασμα ….Το προσωπείο έχει άμεση επίδραση στον ‘’ηθο_ποιό’’ που το φορά ..Διότι ο άνθρωπος αυτός ποιεί το ήθος , πιο από όλα. Του ανθρώπου ή του μασκαρά …Εξ ου και η μάσκα είναι μέρος του κοινωνικού προσωπείου που φορά ο κάθε ηθο_ποιός , ή μασκα_ρας για να προκαλέσει το γέλιο …Το προκαλεί όμως ή τελικά είναι το πικρό γέλιο που μένει χαραγμένο στα χείλη και στην ψυχή των κενών από ουσία ανθρώπων….
Όταν κάποιος μπορέσει να μιλήσει για πιο βαθιά συμπεράσματα , κατανοητά στο κόσμο, τον πραγματικό και όχι τον ιδεατό, τότε οι μάσκες και τα προσωπεία θέλω να πιστεύω πως θα αντιπροσωπεύσουν την κοινωνία στην οποία θα μπορούμε να μιλάμε για Αλήθειες , Ειλικρίνεια και Αυτογνωσία. 



4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Το να σχολιάσω ένα άρθρο σύντομο, μεστό και πλήρες.. . δηλώνω αδύναμος. Μόνο κάποιους προβληματισμούς που μου γεννήθηκαν διαβάζοντας την ανάρτηση αυτή θα ’θελα να αναφέρω.
Αν είναι ο λόγος η κυρίαρχη αρχή χρειαζόμαστε προσωπεία για να τον καλύψουμε ή όχι; Ποιος μπορεί να δεχτεί ένα λόγο απεριόριστα φωτεινό; Μήπως χρειάζεται να αυτοκαλυφθεί με κάποιο προσωπείο για να γίνει προσιτός προς μέθεξη; Να γίνει λογική για πολλούς, τροφή βροτών και όχι αμβροσία θεών; Ο Ηρακλής φόρεσε τη λεοντή. Τι άραγε ήθελε να κρύψει ή να φανερώσει;
Γι’ αυτό δεν μπορούμε εκ των προτέρων να απορρίψουμε τη μάσκα, αν και μέχρι τώρα δεν έχω φορέσει ποτέ. Μάλλον γεννήθηκα … κατάμαυρος.
ΜΑΚΗΣ ΧΩΡΙΣΝΟΥ

Χριστίνα είπε...

Αγαπητέ Μάκη

Αν δεχτούμε (προσωπικά το πιστεύω) ότι ο λόγος είναι η κυρίαρχη αρχή δεν χρειαζόμαστε προσωπεία για να τον καλύψουμε γιατί το πρόσωπο που εκφράζει τα λόγια και τα ίδια τα λόγια πρέπει να έχουν μια συνέπεια και συνέχεια η οποία θα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αλήθεια.
Το προσωπείο σου καλύπτει είτε αυτό που δεν θες να δείξεις είτε αυτό που θες να είσαι αλλά δεν είσαι. Εκφράζει συναισθήματα σε τρίτο πρόσωπο γιατι είναι ‘’καρφωμένα’’ πάνω σε κάτι ψεύτικο και δεν έχουν την ζωντάνια της σάρκας ούτε το ‘’κάρφωμα’’ του βλέμματος.
Αρα σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν βάση.
Ενας λόγος απεριόριστα φωτεινός μπορεί να αντιμετωπιστεί απο όλους όσους μπορούν να αντέξουν το φως γιατί είναι τρόπος ζωής τους ,και καθόλου απο αυτούς που διατείνονται ότι το αντέχουν ενώ αντ' αυτού το υποθάλπουν.
Αν καλυφθεί μπορεί να γίνει προσιτός αλλά μετά θα τίθεται πάντα υπο αίρεση αν είναι αληθινός και ειλικρινής και όχι κεκαλυμμένος .
Ο αληθινός λόγος απευθύνεται σε όλους Γίνεται αντιληπτός απο τους όμοιους και αποκαλύπτεται στους δυνατούς..Ο αληθινός και ειλικρινής πονάει γιατί δεν φοράει τίποτα είναι γυμνός και μπροστά στην γύμνια του μπορεί να ενοχλήσει την αισθητική που ο καθένας έχει πλάσει στο μυαλό του .Ομως μακροπρόθεσμα θα είναι και ο μοναδικός που ενώ θα πολεμηθεί θα κυριαρχήσει. Οι πολέμιοι του είναι όλοι εκείνοι που χρησιμοποιούν το προσωπείο για να τον κάνουν προσιτό και μετά το πετούν εμφανίζοντας μια πραγματικότητα που απλά βολεύει μόνο τους ίδιους , αδειάζοντας το κόσμο που τον πίστεψε.

Ανώνυμος είπε...

"Ο αληθινός λόγος απευθύνεται σε όλους Γίνεται αντιληπτός απο τους όμοιους και αποκαλύπτεται στους δυνατούς".
Άραγε ποιοι είναι οι δυνατοί; Σίγουρα ανήκουν σε διαφορετική διάσταση από τους όμοιους.
Πώς ορίζεις τους δυνατούς Χριστίνα; Ποιος ανήκει σε αυτή την ομάδα ή πώς μπορεί να γίνει μέλος της; Να λοιπόν πως μπορεί μια και μόνο λέξη που αναφέρουμε να γεννήσει χιλιάδες ερωτήματα και να καταδείξει την απεραντοσύνη του λόγου.
Αυτό ως αφορμή για να σε προκαλέσω να φιλοσοφήσεις. Μην σε νοιάζει πόσοι από τους σπόρους που θα σπείρεις θα βλαστήσουν άμεσα. Θεία οικονομία λέγεται η ταφή και η φροντίδα για βλάστηση του σπόρου που εσπάρη αλλά θα βλαστήσει στο μέλλον.
ΜΑΚΗΣ

Χριστίνα είπε...

Θα μπορούσα να πω πολλά Μάκη όμως επειδή πιστεύω ότι μπορείς να ''διαβάσεις'' απο τα λίγα θα πω τα εξής σαν αρχή :
Δυνατός:
1. Αυτός που μπορεί να ''κλάψει''αλλά δεν έχει ανάγκη να τον δουν όλοι
2. Μιλάει γιατί πιστεύει και δεν πιστεύει για να μιλάει
3. Πείθει δια της ζωής και όχι μόνο δια της θεωρίας και της φανφάρας.

Στην ομάδα εν δυνάμει ανήκουν όλοι και κανένας..Ομως υπάρχουν πάντα όσοι ορίζονται ότι δεν ανήκουν και δεν έχουν ανάγκη απο ακόλουθους αλλά απο συνομιλητές..
Δυνατός αυτός που μπορεί και ζει και δεν επιβιώνει απλά.